NotebookLM - Công cụ AI hỗ trợ nghiên cứu, phân tích, học thuật, trình bày…
1. Giới thiệu
Về cơ bản, NotebookLM định vị mình là một “trợ lý nghiên cứu ảo” (virtual research assistant) chứ không chỉ là một ứng dụng ghi chú truyền thống.
2. Những điểm mạnh nổi bật
Dưới đây là các ưu điểm đáng chú ý của NotebookLM:
- Hỗ trợ tải lên nhiều loại nguồn: Người dùng có thể tải PDF, Google Docs, Google Slides, các trang web hoặc thậm chí video có phụ đề/bản transcript để làm nguồn dữ liệu cho NotebookLM.
- Tóm tắt và phân tích dữ liệu cỡ lớn: Công cụ cho phép xử lý nhiều nguồn lớn và trả lời câu hỏi dựa trên các nguồn đó — chẳng hạn tạo các bản tóm tắt, câu hỏi gợi mở, bài hướng dẫn học tập (study guides).
- Trích dẫn nguồn rõ ràng: Khi trả lời, NotebookLM có thể trích dẫn nội dung từ tài liệu người dùng đã tải lên, giúp tăng tính minh bạch và tin cậy.
- Tính năng bổ sung sáng tạo: Ví dụ như “Audio Overview” (tóm tắt thành dạng âm thanh/podcast) hoặc “Video/Slide Overview” giúp người dùng tiếp cận thông tin theo dạng nghe – xem thay vì chỉ đọc.
- Ứng dụng đa dạng: Hữu ích cho học thuật (students, researchers), giáo dục, và doanh nghiệp, đặc biệt khi cần tổng hợp, tổ chức nhiều tài liệu.
3. Hạn chế & Những lưu ý
Dù có nhiều điểm mạnh, NotebookLM vẫn tồn tại một số giới hạn mà người dùng cần lưu ý:
- Không phải thay thế hoàn toàn ứng dụng ghi chú truyền thống: Một số bài đánh giá chỉ ra rằng NotebookLM vẫn thiếu một số chức năng cấu trúc, sắp xếp ghi chú như các công cụ chuyên biệt (ví dụ Notion).
- Giới hạn về nguồn dữ liệu và định dạng: Mặc dù hỗ trợ nhiều loại nguồn, vẫn có giới hạn về số lượng và kích thước tài liệu trong bản miễn phí; và công cụ cũng phụ thuộc vào việc có bản transcript/phụ đề nếu là video.
- Có trường hợp phản hồi chưa hoàn hảo hoặc định dạng bị phàn nàn
- Rủi ro về độ chính xác và nguồn dữ liệu: Dù có trích dẫn, vẫn có khả năng sai lệch (hallucination) trong các lời đáp – một nghiên cứu học thuật về công cụ này đã chỉ ra tỷ lệ sai thông tin còn tồn tại.
- Chưa hoàn toàn thay thế chuyên gia hoặc nghiên cứu sâu: Những công cụ AI như NotebookLM hỗ trợ "nhanh và rộng", nhưng đôi khi thiếu độ sâu chuyên môn hoặc nghị luận phức tạp như con người.
4. Đánh giá tổng quan
NotebookLM là một giải pháp rất mạnh mẽ cho người dùng cần tổng hợp, khám phá và tương tác với dữ liệu lớn nhanh chóng — đặc biệt là trong lĩnh vực học thuật, nghiên cứu hoặc khi có nhiều tài liệu phải xử lý. Nếu bạn là sinh viên, giảng viên, nhà nghiên cứu hoặc người làm nội dung cần “thuật toán đọc nhanh” đối với nhiều nguồn liệu, thì đây là công cụ đáng thử.
Tuy nhiên, nếu nhu cầu của bạn là một hệ thống ghi chú hoàn chỉnh, với cấu trúc phức tạp, nhiều liên kết, tag, bản đồ ý tưởng (mind-map) không chỉ dựa trên AI, hoặc nếu bạn cần độ chính xác tuyệt đối (như trong y khoa, pháp lý…), thì bạn cần cân nhắc: nên dùng NotebookLM kết hợp với các công cụ khác và luôn kiểm tra lại kết quả từ AI.
5. Khuyến nghị sử dụng
Để khai thác hiệu quả NotebookLM, mình đề xuất các hướng sau:
- Xác định rõ mục tiêu: Tải lên các tài liệu bạn cần “thấu hiểu”, rồi dùng NotebookLM đặt câu hỏi như “Tóm tắt các luận điểm chính”, “Có mâu thuẫn nào giữa các nguồn?”, “Viết bài luận với các lập luận A, B, C”.
- Tổ chức tài liệu đầu vào hợp lý: Nhóm các PDF, slide, bài báo theo chủ đề; đặt tên rõ ràng; loại bỏ nội dung thừa để tránh “xáo trộn”.
- Kiểm tra đầu ra của công cụ: Mặc dù trích dẫn nguồn, bạn vẫn nên mở lại tài liệu gốc để xác minh thông tin quan trọng.
- Kết hợp với workflow cá nhân: Ví dụ bạn có thể dùng NotebookLM để tạo bản tóm tắt và câu hỏi, rồi chuyển sang một công cụ ghi chú chuyên sâu để lập plan hành động hoặc bản đồ tư duy.
- Chú ý quyền riêng tư và dữ liệu: Nếu bạn tải lên tài liệu nhạy cảm hoặc công việc chuyên nghiệp, cần hiểu rõ chính sách dữ liệu của Google và mức độ bảo mật của NotebookLM.
6. Kết luận
Nhìn chung, NotebookLM là một bước tiến lớn trong việc ứng dụng AI vào ghi chú và nghiên cứu: từ việc chỉ “ghi lại nội dung” tới “giúp hiểu và tương tác với nội dung”. Đối với người dùng có tải lượng tài liệu lớn và yêu cầu tốc độ tổng hợp, đây là lựa chọn rất đáng cân nhắc. Nhưng công cụ này không phải “giải pháp tất cả” và vẫn cần được sử dụng thận trọng và đồng bộ với kiểm chứng nhân tạo.
Dưới đây là một ví dú mô tả sức hấp dẫn và điểm mạnh của công cụ
Đây là hai hình được tải về, sau đó được tạo thành file PDF tải lên Notebooklm.
Sau khi tải lên chúng ta sẽ sử dụng các công cụ mong muốn:
Sau khi áp dụng công cụ sẽ cho ra các sản phẩm phân tích, trình bày, đánh giá, nghiên cứu trực quan sinh động và logic.
Công cụ tạo sơ đồ tư duy (MindMap).
Công cụ tổng quan bằng Video, Âm thanh: